İZMİR (İGFA) – Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), “Sirkadiyen Ritmin NBA Kadrolarının Performanslarına Etkisi” üzerine bir araştırma yürüttü. Üniversitenin Necat Hepkon Spor Bilimleri Fakültesi ve Sıhhat Bilimleri Enstitüsü öğretim elemanları tarafından yürütülen bilimsel çalışmada, Amerikan Profesyonel Basketbol Ligi’nde (NBA) 2000-2021 yılları ortasında gerçekleşen 21 ardışık dönemi kapsayan 25 binin üzerinde müsabaka incelendi.
DEÜ’nün kısa müddette yüksek erişim sayılarına ulaşan ve çarpıcı sonuçlar ortaya koyan makalesi, çok sayıda milletlerarası basın kuruluşu tarafından da haber bültenlerine taşındı. Makalede, ileri tarafta jetlag tesiri altında olan konut sahibi ekiplerin performansının arttığı tespit edildi.
Araştırmaya yönelik açıklamalarda bulunan DEÜ Necat Hepkon Spor Bilimleri Fakültesi Vücut Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı’ndan Öğretim Vazifelisi Dr. Fırat Özdalyan, DEÜ’nün global boyutta isminin geçtiği bir makale ortaya koymalarından duyduğu memnunluğu lisana getirdi. Araştırmanın kısa müddette yayıldığına ve değerli erişim sayılarına ulaştığını belirten Özdalyan, “NBA ekiplerinin sirkadiyen ritimden nasıl etkilendiklerini inceleyen bir araştırma gerçekleştirdik. Bu süreçte büyük bir yüzölçümü kapsayan Amerika kıtasında, bilindiği üzere farklı saat ve vakit dilimleri mevcut. Ekipler daima seyahat halindeler ve hasebiyle sıklıkla jetlag ve sirkadiyen ritim bozulmalarına maruz kalabiliyorlar. Bu durumun kadro oyuncularının performanslarına tesirlerini inceleyen araştırmamızda çarpıcı sonuçlar elde ettik. Bu kapsamda yapılan tahliller sonucu ileri istikamette jetlag tesiri altında olan konut sahibi ekiplerin performansının arttığını tespit ettik. Örneğin deplasman maçları nedeniyle sirkadiyen ritmi Doğu’daki vakit dilimine adapte olmuş bir Batı ekibi, kendi kentine döndüğünde ileriye gerçek bir jetlag tesirine maruz kalıyor ve bu durum grup performansını olumlu etkiliyor. Bu cins bir durum yalnızca Batı’daki ekiplerde kelam konusu olabildiği için bu kadrolar kendi meskeninde oynadığı maçlarda sirkadiyen ritim avantajını elinde tutuyor. Bu da doğal kadroların galibiyet oranlarına yansıyan bir sonuç olarak dikkat çekiyor. Mesela en batıdaki vakit diliminde ekipler kendi konutunda doğu vakit diliminden gruplarla oynadığında kazanma oranı yüzde 63,5’i buluyor. Doğu vakit dilimindeki gruplar kendi konutunda batı vakit diliminden kadrolarla oynadığında galibiyet yüzdesi yüzde 55’te kalıyor” dedi.
25 BİN MÜSABAKA İNCELENDİ
Açıklamalarını sürdüren Özdalyan, makaleye yönelik gerekli dataların toplanması ve tahlillerin ortaya çıkmasının yaklaşık iki yılda tamamlandığı belirtti.
Özdalyan, “21 ardışık dönem kapsamında 25 binin üzerinde olağan dönem müsabakasını incelediğimiz araştırmamız, dünya çapında saygın mecmualarda ve haber kuruluşlarında yer aldı. Örneğin araştırmamız, son derece değerli bir fizyoloji dergisi olan Taylor & Francis tarafından çıkarılan ChronobiologyInternational mecmuasında yayınlandı. Bu haberleşme sürecinin akabinde küresel çapta birçok yayın ve medya organı da araştırmamızı haber haline getirdi. Fizyoloji biliminin, sporun ön planda olduğu Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere, Avusturalya, Güney Kore ve İspanya üzere farklı ülkelerde gerek görsel gerek yazılı medyada farklı lisanlarda haberler yapıldı. ABD’de bir sabah programında canlı yayında çalışmamızdan bahsedildi. Bunların hepsinde DEÜ’nün isminin geçmesi bizleri çok memnun etti. Üniversitemizi bu biçimde global boyutta temsil etmek bizleri gururlandırdı” bilgisini paylaştı.