İSTANBUL (İGFA) – Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, tehlikeli biçimde araç kullanan ve kaza yaparak olay yerinden kaçan bireylerin içinde bulundukları ruhsal durumları kıymetlendirdi.
Bir kazaya sebep olan şoförün olay yerinden uzaklaşması ve yardım etmek için durmayışının gerisinde yatabilecek ruhsal etkenleri pahalandıran Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Öncelikle yaşanan bu durumu ruhsal bir meseleyle izah etmek, yaşanan durumu açıklamak için kâfi olmayabilir. Zira kazaya sebep olan kişi ile ilgili rastgele bir kanaate varabilmek için daha fazla bilgiye muhtaçlık gerekmektedir.” dedi.
Bir kişinin kaza yerinden kaçmasının pek çok nedene bağlı olabileceğini belirten Cumali Aydın, bu nedenleri şöyle sıraladı:
“Kazayı gerçekleştiren kişi ceza almaktan ya da kaza sonrası kendisine saldırılmasından korkmuş ve bu nedenle kaçmış olabilir. Bununla birlikte unsur ya da alkol tesiri altında olabilir bu nedenle yaptığı davranışın sonucunu umursamamış ya da farkına dahi varmamış olabilir. Kazaya neden olan kişiyi, kişilik özellikleri açısından kıymetlendirecek olursak, bu kişi vicdan ve empatiden mahrum psikopat kişilik özellikleri taşıyor olabilir. Ayrıyeten kazayı gerçekleştiren kişinin yaşı da (18 yaş altı) göz önünde bulundurulması gereken kıymetli bir faktördür. Bu yaşlardaki şahıslar riskli davranışlar sergilemeye daha yatkın olabilirler. Yaptıkları davranışların muhtemel sonuçlarını değerlendirmede daha zayıf olabilirler. Bu durum da bu bireylerin sürat yapmak, trafikte makas atmak üzere riskli davranışlar sergilemelerini daha muhtemel kılabilmektedir.”
EHLİYET ALIRKEN YAPILAN RUHSAL TEST KÂFİ Mİ?
Kişilerin ehliyet talebinde bulunduklarında pek çok parametrenin bulunduğu psikiyatrik muayeneden geçtiklerini hatırlatan Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Bu parametrelerle, şoför adayının zeka durumunun ne seviyede olduğu, bunama, narkolepsi ya da epilepsi üzere nörolojik sorunlarının olup olmadığı, şizofreni ve bipolar üzere psikiyatrik bozukluk olup olmadığı, dürtü kontrol sorunu olan çok fevri kişilik yapısına sahip olup olmadığı, bununla birlikte alkol ve unsur kullanımının olup olmadığı üzere konular denetlenir.” bilgisini verdi.
Psikiyatrik muayenenin hayli ayrıntılı ve kâfi olduğunu belirten Cumali Aydın, lakin bu değerlendirmenin ne kadar sağlıklı yapıldığı ve kriterlere dikkat edilip edilmediğinin asıl üzerinde durulması gereken nokta olduğuna dikkat çekti: “Özetle muayenenin yeterliliğinden fazla ehliyet alım sürecinde uygulanan prosedürlerin ne kadar sağlıklı uygulandığı ve gerekli kontrollerin sağlanıp sağlanmadığı konusu üzerinde durulması daha sağlıklı olacaktır.”
RİSKLİ DAVRANIŞLARDAN EVVEL ‘DUR-DÜŞÜN-HAREKETE GEÇ’ TEKNİĞİ KULLANILMALI
“Adrenalin bağımlılığı olan bireylerin aksiyonları incelendiğinde riskli davranışlarda bulunma eğilimlerinin başka insanlara göre çok daha ağır olduğu görülmektedir.” diyen Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, adrenalin bağımlılarında adrenalin ve ruhsal açıdan güzel oluş ortasında münasebet olduğunu lisana getirdi. Bu cins şahısların âlâ hissedebilmek için adrenalin arayışına girdiklerinin görüldüğünü ve adrenalin artışına neden olacak pek çok aktivitede bulunduklarını da tabir eden Cumali Aydın, “Hızlı otomobil kullanmak, paraşütle atlamak, dövüş sporlarıyla ilgilenmek, iş hayatlarında riskli kararlar almak ve kumar oynamak üzere davranışlar bu davranışlara örnek olarak gösterilebilir.” dedi.