İSTANBUL (İGFA) – Deprem erken ikaz sistemi hala dünyada yalnızca 5 ülke tarafından kullanılıyor. Türkiye’de de EDIS’in oluşturulmasından sonra erken ihtar sistemi, fabrikalarda, hızlı trende, AVM’lerde ve kimi bölgelerde pilot olarak uygulanmaya başlamıştı.
Çok sayıda üniversiteden sarsıntı bilimcilerin yanısıra değişik bilim kısımlarından öğretim üyelerinden oluşan Akademik Danışma Kurulu, bütün taraflarıyla ele aldığı “deprem erken ihtar sisteminin” halkın kullanımına açılmasının sakınca oluşturmadığına karar verdi.
7 yıllık çalışmanın akabinde hayata geçirilen EDIS zelzele erken ihtar sistemi, zelzelesi, merkez üssüne uzaklığa bağlı olarak 117 saniyeye kadar varan bir müddet evvel haber verecek.
HAYAT KURTARAN HABERCİ
Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyet gösteren EDIS Afet ve Sarsıntı Sistemleri A.Ş. CEO’su Ali Emre Erişen, EDIS’in vakitle sarsıntının dışındaki afetlerde de erken ihtar sistemi olarak kullanılacağını bildirdi.
Yüksek teknolojiyi kullanarak afetlerden kaynaklı kayıpları en aza indirmeye çalıştıklarını kaydeden Erişen, Türkiye’de her yıl yaklaşık 10 bin sarsıntı olduğuna, milyonlarca binanın zelzele riski altında bulunduğuna ve Türkiye’de 500’den fazla fay çizgisi yer aldığına işaret etti.
Ali Emre Erişen, “Bütün bunlar sarsıntı erken ikaz sisteminin gerekliliğini ortaya koymak için yeterlidir” dedi. Zelzele fay çizgilerine sensörler yerleştirdiklerini, zelzelesi oluşturan kırılmayı anında belirleyerek kullanıcılara bildirdiklerini belirten Ali Emre Erişen, yapay zeka tabanlı EDIS’i “hayat kurtaran haberci” olarak tanımladı. Zelzele erken ihtar sistemi, bu mevzudaki çalışmaların tamamlanmasının akabinde DASK taşınabilir uygulaması üzerinden de faal olarak kullanılabilecek.
AKADEMİK KONSEY KARARLARI ŞÖYLE:
Prof. Dr. Şerif Barış başkanlığında toplanan Akademik Kurul’un kararları özetle şu vurgular yer aldı:
- Yapılan değerlendirmeler ışığında, sarsıntı erken ikaz sisteminin vatandaşa sinyal verilerek kullanılması gerektiği istikametinde ortak bir tavsiye kararı benimsenmiştir.
- Yurtdışındaki başarılı uygulamalar, bilimsel bilgiler ve ülkemizin zelzele gerçeği göz önünde bulundurularak alınan bu karar, Türkiye’de sarsıntı ziyanlarını en aza indirme potansiyeli taşıyan bir adım olarak öne çıkmaktadır.
- Deprem Erken İkaz Sistemi, insanların ruhsal olarak felaketlere daha hazırlıklı olmalarını sağlayan kıymetli bir araçtır. Bu sistemler, bireylerin tehlikeye karşı proaktif tedbirler almasına imkan tanır ve ruhsal olarak daha güçlü hissetmelerini sağlar.
- Erken ikaz sistemleri, toplumsal dayanıklılığı artıran ve acil durum idaresini güçlendiren bir tahlil olarak öne çıkmaktadır.
- Bu sistemler, zelzele algılandığında halkı bilgilendirerek inançlı bir biçimde hareket etmelerini sağlar.
- Erken ihtar sayesinde beşerler yakın zelzelelerde bulundukları pozisyonda korunabilirler ve gereğince uzak olan sarsıntılarda ise inançlı alanlara gidebilir yahut gerekli tedbirleri alabilir.
- Kullanan ülkelerin yanı sıra, Türkiye’de de bu sistemin uygulanmasının, vatandaşlara inanç vereceği ve zelzelelere karşı hazırlıklı olma konusunda farkındalık yaratacağı öngörülmektedir.
- Erken ikazın bireylerin üzerinde yarattığı ruhsal rahatlama, afetlere karşı daha şuurlu bir toplum yaratmada kıymetli bir etkendir.
- Akademik Müşavere Kurulu’nun değerlendirmeleri, erken ihtar sistemlerinin ruhsal, toplumsal ve toplumsal tesirlerinin olumlu olduğunu ve bu sistemlerin yalnızca zelzeleye karşı değil, ikincil afetlere karşı da müdafaa sağladığını göstermektedir.
- Kurul ayrıyeten, sistemin kullanımından en yüksek randımanı alabilmek için eğitim ve bu alandaki tatbikatların değerine vurgu yaptı.