Erdoğan DEMİR (EDİRNE İGFA)
–Figen Bozkurt, 1962 İstanbul doğumlu..Emekli bankacı…3’üncü jenerasyon İpsalalı…İpsala TEMA temsilcisi ve emekli olduktan sonra 9 yıl evvel dedesinin topraklarına diktiği kiraz fidanları, bugün Marmara Bölgesi’nde en erken yetişen kirazları üretiyor. “Dünyanın en erken kirazı olan Manisa Şehzadeler ilçesinin kirazından 15 gün sonra İpsala kirazı çıkıyor” derken gözlerinin içi gülüyor.
Önder çiftçi Figen Bozkurt bu yıl 10 Mayıs’ta başlayan kiraz hasatının süreceğini söyledi. Şu ana kadar yaptığı hasatta bin100 kiraz ağacından 10 ton kiraz hasatı yaptıklarını belirtti.
Kendisi ile haberleşerek gittiğimiz kiraz bahçesini gördüğümüzde hayretler içinde kaldık. Bugün buğday ya da ayçiçeği ekilse ekim maliyetlerini asla karşılayamayacak bayır yerde süper bir kiraz bahçesi bizi karşıladı.
Figen Bozkurt hanım çocukluğunda yaz tatillerinde geldiği İpsala’ya, emekli olunca yerleşmiş. Annesinin dedesinin topraklarına kimsenin yürek edemeyeceği formda bir kiraz bahçesi oluşturmuş. Tam bir teşebbüsçü bayan, gerçek bir lider çiftçi.
Bu atıl tarlayı, kiralayıp işlemek kuralıyla çeltik tarlalarını kiraya veren annesinin ismini lisanından düşürmeyen Figen Bozkurt’a sorduk;
Hamza Yasa: İstanbul’dan kalkıp İpsala’ya yerleştiniz ve kimsenin yürek edemeyeceği bu türlü verimsiz bir tarlaya nasıl oldu da kiraz bahçesi kurmayı karar verdiniz?
Figen Bozkurt:Benim geçimim bu tarladan değil. Bu denemeyi yapmak için de yüreğim buradan geldi diye düşünüyorum. Bundan 9 sene evvel kiraz seçip meyve bahçesi kurmayı kararlaştırdım. 20 dönümlük bu bahçeye 1100 tane sertifikalı yarı bodur kiraz fidanı diktim.
Hamza Yasa: Birinci eserinizin ne vakit aldınız ve nasıl pazarlarınız?
Figen Bozkurt: 9 yıldır âlâ tarımla büyüttüğüm bu bahçeden birinci eserimi, kirazlarım 3-4 yaşına geldiğinde aldım. O birinci aldığım eserleri daha çok pazarlara ferdi satış yoluyla verdim. Lakin 5 yılı geçtikten sonra ticari anlamdaprofesyonelliğe adım atabiliyorsunuz.
Hamza Yasa: Profesyonel kirazcının en değerli zahmetleri nelerdir?
Figen Bozkurt: En büyük dezavantajım etrafımda yalnızca kara mahsulü ve çeltik ekiminin olması. Benden diğer kiraz üreticisi olmayınca, buralara büyük toptancısı gelmiyor. Bölgede yaş meyve ve zerzevat için bir soğuk hava tesisi olmaması da bizim büyük handikabımız.
Hamza Yasa: Bu yıl kiraz üretiminiz ne kadar oldu, ürettiğiniz kirazları nasıl pazarlarsınız?
Figen Bozkurt: Bu yıl şu ana kadar 10 ton kiraz hasat’ı yaptık. Lakin bir türlü İstanbul pazarına ulaşamadık. Bursa’da çok büyük bir firmanın yetkilileri bizim erken kiraz yetiştirdiğimizi duyunca bahçemizi görmek üzere Bursa’dan geldiler. Kiraz bahçemizi ve ürettiğimiz kirazları çok beğenen bu firma yetkilileri, sizden mal çekebiliriz lakin bize 2 ton kiraz hazırlamalısınız dediler. Benim bu türlü bir hazırlık yapabilmem için kiraza uyumlu soğuk hava ünitesi gerekli. Bu türlü bir ünite bende olmadı üzere etrafımızda de yok. Münasebetiyle bu pazara giremedik. Kelamım kısası bu yıl ürettiğimiz kirazları Keşan manavlarına pazarcılarına ve etraftaki seyyar satıcıları vermek zorunda kaldık. Bu da kirazımızı gerçek bedeline satamadığımız manasına geliyor.
Hamza Yasa: Kiraz Bahçeniz harika lakin tesislerinizin tam olmadığını görüyorum bu mevzuda bir çalışma yapıyor musunuz?
Figen Bozkurt: Bu yıl nihayet İl Tarım Müdürlüğü valilik ve kaymakamlıktan gerekli müsaadeleri aldık ve hazırlıklarımıza başladık. Hasat bittiği üzere kiraz bahçemizde soğuk hava depomuzu, bekçi ve işçi barınağı ile güneş gücü sistemimizi kurmaya başlayacağız. Seneye daha farklı daha profesyonel bir kiraz bahçesi göreceksiniz inşallah.
Hamza Yasa: Kaç çeşit kiracınız var?
Figen Bozkurt: Üç çeşit kirazımız var. Bahçemizi oluştururken randıman ve kalitesi en yüksek kirazlardan oluşturduk. Erkenci, orta erkenci ve geç kiraz çeşitlerini seçtik. Daha evvel de bahsettim erkenci kirazımız, Türkiye’nin en erken kirazından 10 gün sonra, Marmara’nın birinci kirazı olarak piyasaya sürdük.
Hamza Yasa: etraf köylerde ya da ilçede size rekabet edecek kiraz bahçeleri var mı?
Figen Bozkurt: Evet Enez Çeribaşı kirazı tartışmasız bir marka. Biz hasatımızı bitirmek üzereyken Çeribaşı kirazlarında hasat başladı. Birebir anda Lâpseki’de de hasat başlıyor.
Hamza Yasa: Ekonomik olarak verdiğiniz hizmetin karşılığını alabiliyor musunuz?
Figen Bozkurt: Toptan olarak Keşan hal piyasası maalesef çok düşük. O yüzden biz Halle pek çalışmadık. Daha çok pazarcı esnafıyla perakende çalıştık. Bütün bunlardan ötürü ürettiğimiz kirazın gerçek bedelini bulamadık maalesef. Bu yıl maliyetlerimizi, işçiliğimizi döndürecek bir matematiksel döngümüz yoktu.
Hamza Yasa: Bir kiraz toplayıcısının yevmiyesi ne kadar ve bir kişi ne kadar kiraz toplayabiliyor?
Figen Bozkurt: Bu yıl âlâ kiraz toplayıcılarının yevmiyesi 750 liraydı. Sabah saat 8’de geliyorlar 5’te bırakıyorlar. Öğle 1 saat molaları var. Uygun bir kiraz toplayıcısı günde 50-60 kilo kiraz toplamalı.
Hamza Yasa: Günde kaç yevmiyeci çalıştırdınız?
Figen Bozkurt: Soğuk hava depomuz olmadığı için bu yıl en çok 6-7 kişi çalıştırdık.
Hamza Yasa: Son olarak sizce en değerli sorumuz nedir?
Figen Bozkurt: Şimdilik soğuk hava depomuz ve elbette pazarlama. Kiraz kalitesi ve üretiminde bir problemimiz yok. İpsala kaymakamımız Ömer Sevgili bize pazarlama konusunda çok yardımcı oldu. Gümrükte İpsalalı bayanların açtığı stantta İpsala Kirazı diye paketlediğimiz kirazların satışına dayanak verdi.
Hamza Yasa: bir soru daha ziraî eser alanında İpsala Kirazını bir marka yapabilecek misiniz?
Figen Bozkurt: İpsala’mız Türkiye’nin en düzgün pirinci yetiştiren yer. Pirincimiz aslında marka. Biz pirinç kadar süratli marka olur muyuz bilemiyorum fakat ben etrafımdaki herkesi kiraz ekmeye ya da meyve bahçesi oluşturmaya teşvik ediyorum. Ayrıyeten niçin olmasın benim yetiştirdiğim kirazlar kalibre, kalite ve yetişme müddeti olarak Türkiye’nin en argümanlı kirazları ortasında… Yakın vakitte göreceksiniz Çeribaşı kirazı üzere İpsala Kirazımız dünya çapında bir marka olacaktır.
Bu hoş sohbetten sonra tadı damağımızda kalan Figen Bozkurt’un güzel tarım özelliği ile yetiştirdiği İpsala Kirazının süper tadıyla oradan ayrıldık.