İSTANBUL (İGFA) – Türkiye İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Kesim Raporu’nunHaziran 2024sonuçları açıklandı. İnşaat kesimi ve inşaat gereci endüstrisine yönelik sonuçların değerlendirildiği rapora nazaran; inşaat kesimi 2024 yılının ikinci çeyreğinde sıkılaştırma siyasetlerinin talep tarafındaki tesirlerini daha çok hissetmeye başladı. Mahallî seçimler sonrası yılın ikinci çeyreğinde para siyaseti tarafında sıkılaşma kararlılıkla uygulanmaya devam etti. Bilhassa kredi faiz oranlarındaki artışlar ve likiditenin azaltılması ile inşaat bölümünde talep eksikliği artmaya başladı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay Müteahhitler ile gerçekleştirdiği inanç endeksi anketinde iş şartlarına ait olarak yapılan değerlendirmeler ikinci çeyrekte talep tarafında yaşanan gelişmeleri ortaya koydu.
TALEP YETERSİZLİĞİ EN YÜKSEK DÜZEYE ÇIKTI
Rapora nazaran, talep yetersizliği lokal seçim sonrası nisan ve mayıs aylarında hudutlu ölçüde gerilemesine rağmen mayıs ayında yükseldi. 2022 yılının başından bu yana talep yetersizliği en yüksek düzeye çıktı. Yüksek finansman maliyetleri ise inşaat bölümünde işleri sınırlayan en kıymetli öge olarak öne çıkmaya devam etti. Finansman sıkıntıları yılın ikinci çeyreğinde de yüksek kaldı. Sıkılaştırma siyasetlerinin tesirleri artarak görüldü. İşgücü eksikliği genel bir sorun olarak daha sonlu tesir yaptı. Gereç ve ekipman eksikliği ise azaldı.
ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE DE KISITLAYICI ŞARTLAR SÜRECEKTİR
İnşaat dalında yılın geri kalanında talep düzeyi ve finansal problemlerin belirleyici olacağına raporda dikkat çekildi. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde de kısıtlayıcı şartların sürmesi ve buna bağlı olarak inşaat materyali sanayine dönük talebin de sonlu olması bekleniyor.
Enflasyonda hedeflenen düşüşün sağlanması halinde ise dördüncü çeyrekten itibaren merkez bankası ve piyasa faizlerinde indirim beklentisi bulunuyor. Hasebiyle faiz indirimleri ile talep ve finansman tarafındaki düşüncelerin da azalmaya başlaması bekleniyor.
MAYIS AYINDA İSTİHDAM 1,72 MİLYON DÜZEYİNE İNDİ
Türkiye İMSAD’ın hazırladığı rapora nazaran, inşaat kesiminde istihdam düzeyi kesimdeki gelişmeler ve işler için değerli bir gösterge olmaktadır. İnşaat dalında istihdam düzeyi 2024 Mart ayında 1,74 milyon ile yılın en yüksek düzeyine ulaştı. Lakin istihdam nisan ve mayıs aylarında geriledi. Mayıs ayında istihdam 1,72 milyon düzeyine indi. Mahallî seçimler sonrası sıkılaştırma siyasetleri ile inşaat bölümünde işlerde toparlanma sonlu kaldı. Lakin istihdam düzeyi geçen yılın mayıs ayının 79 bin kişi üzerinde gerçekleşti. Bu bilgi inşaat kesiminde geçen yıla nazaran büyümenin devam ettiğini gösteriyor.
YENİ SİPARİŞLER ENDEKSİ 0,7 PUAN GERİLEDİ
Rapora nazaran, alınan yeni iş siparişleri mahallî seçimler sonrası genel olarak durağan kaldı. Nisan ayında 0,1 puan ve mayıs ayında 0,3 puan artan yeni siparişler endeksi haziran ayında 0,7 puan geriledi. Böylelikle ikinci çeyrekte yeni alınan siparişler durağan kaldı. Lokal seçimler sonrası yeni inşaat siparişleri için öncelikle iktisat siyaseti uygulamaları ile tesirleri belirleyici olacak. Mevsimsellik ile inşaat dalında yüksek döneme girilmiş olmakla birlikte yeni alınan iş siparişleri beklentilerin altında kaldı. Yeni siparişlerde toparlanmanın vakit alacağı iddia ediliyor.
KONUT FİYAT ARTIŞLARI ENFLASYONUN DA GERİSİNDE KALMAYA BAŞLADI
Raporda, 2022 ve 2023 yıllarında yüksek artışlar gösteren konut fiyatlarının 2024 yılında yavaşlamaya başladığına dikkat çekildi. TC. Merkez Bankası konut fiyat endeksi dataları fiyat artışlarının yavaşlamakta olduğunu gösteriyor. 2024 Nisan ayı sonu itibariyle yıllık konut fiyatları artışı yüzde 48,4 oldu. Yeni konutlarda yıllık artış yüzde 51,0, yeni olmayan konut fiyatlarında artış ise 49,0 olarak gerçekleşti. Konut fiyat artışları enflasyonun da gerisinde kalmaya başladı. Talepteki düşüş konut fiyat artışlarını da sınırlıyor.
REEL GERİLEME YATIRIM HEDEFLİ KONUT TALEBİNİ DE AZALTACAKTIR
Konut fiyat artışları uzun mühlet sonra gerçek olarak negatife döndü. 2024 yılı nisan ayında konut fiyatları nominal olarak yüzde 48,4 artmış olmasına rağmen gerçek olarak yüzde 13,8 düşüş gösterdi. Konut fiyatlarındaki gerçek gerilemenin yatırım gayeli konut talebini de azaltması bekleniyor.
ÜRETİM GEÇEN YILA NAZARAN YÜZDE 10,9 ARTTI
Türkiye İMSAD’ın hazırladığı rapora nazaran, inşaat gereci sanayi üretimi bu yılın nisan ayında 2023 yılı nisan ayına nazaran yüzde 0,4 azaldı. Yılın birinci çeyrek devrinde üretim artışı geçen yılın birinci çeyrek devrine nazaran yüzde 10,9 yükselmişti. Nisan ayında üretimdeki gerilemenin ana nedeni, uzun tatiller sebebiyle çalışma gün sayısının kıymetli ölçüde azalması oldu.
12 ALT KESİMDE ÜRETİM ARTTI
2024 yılının nisan ayında da alt dallar itibariyle farklı üretim gelişmeleri yaşanmaya devam etti. 2024 Ocak-Nisan devrinde 12 alt bölümde üretim geçen yılın Ocak-Nisan periyoduna nazaran artarken, 10 alt bölümde üretim azaldı.
Bazı alt bölümlerde yüksek üretim artışları oldu. Birinci dört ayda hazır beton üretimi yüzde 23,1 ve inşaat camları üretimi yüzde 22,1 arttı. Çimento üretimi yüzde 21,1 ve demir çelik çubuk ve profil üretimi yüzde 19,0 büyüdü. Demir çelikten inşaat eserleri üretimi de yüzde 18,5 yükseldi.
SERAMİK ESERLERİNİN DÜŞÜŞÜ SÜRÜYOR
2024 yılı birinci dört ayında birtakım alt kesimlerde ise üretim yüksek düşüş gösterdi. Seramik eserlerinde yüksek üretim düşüşü yeni yılda da sürdü. Birinci dört ayda seramik kaplama materyalleri üretimi yüzde 21,4 ve seramik sıhhat gereçleri üretimi yüzde 21,5 azaldı.
Metal yapı ve yapı kesimleri üretimi yüzde 20,6, demir çelik radyatör üretimi yüzde 12,3 birleştirilmiş parke ve yer döşemeleri üretimi ise yüzde 14,4 azaldı.
2023 yılında alt bölümlerde farklı üretim eğilimleri ortaya çıkmıştı. 2024 yılında da benzeri eğilimin devam ettiği görülmekte.