İSTANBUL (İGFA) – Üsküdar Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdür Yardımcısı Dr. Güler Kalay, küresel jeopolitik gerginliklerin artmasının nedenlerini ve muhtemel 3. Dünya Savaşı senaryolarını kıymetlendirdi.
3. Dünya Savaşı telaffuzlarının yeni olmadığına işaret eden Dr. Güler Kalay, “Soğuk Savaşın bitişi, her ne kadar mutlak barış beklentilerini en azından birinci on yıl için güçlendirmişse de 1990’lı yılların başından bu yana global sermaye süratle Asya-Pasifik’e yanlışsız kaymaya başladı. Bunu en bariz formuyla Asya Kaplanlarının 1990’lı yıllardaki krizlerden yükselerek çıkmaları ve Çin’in önlenemeyen ekonomik yükselişinde görmek mümkün. Soğuk Savaş’ın galibi, yeni dünya nizamı telaffuzlarıyla tek kutuplu dünya tertibinin sürekliliğini savunan ABD’nin global iktisattaki güç kaybı karşısında hegemonik gücünün sürdürülebilmesi için daha agresif ve proaktif bir dış siyaset yürütmeye başladığını görürüz. Bu, günümüzdeki vekalet savaşlarının da bir nedeni olmakla birlikte global sermayenin istikamet değiştirmesini durduramamıştır.” dedi.
NATO’NUN ÖNCELİKLİ HEDEFİ AMERİKAN ÇIKARLARINI KORUMAK
“Günümüze gelirsek; 3. Dünya Savaşı telaffuzları ve Rusya’nın Avrupa için giderek daha fazla tehdit oluşturduğu telaffuzları, NATO’nun asıl misyonunun yine güçlendirilmesi eforlarını da yansıtmaktadır.” diyen Dr. Güler Kalay, aslında çokça lisana getirildiği üzere NATO’nun öncelikli emelinin Amerikan çıkarlarını korumak olduğunu, Avrupa’nın güvenlik tehdidi altında olduğu algısının NATO’nun Baltık ülkeleriyle gelen genişlemesini sağladığını ve Rusya’nın Baltık hududunun NATO’nun denetimine girdiğini anlattı.
Çin’in önlenemeyen ekonomik yükselişi karşısında sertleşen global jeoekonomik rekabetin, vekalet savaşlarının yaygınlaşmasını sağlayan faktörlerden biri olduğunu lisana getiren Dr. Güler Kalay, “Rusya-Ukrayna Savaşını bu çerçevede kıymetlendirebiliriz ki mümkün 3. Dünya Savaşı durumunda da savaşın merkezinin Ukrayna olma mümkünlüğü yüksektir. Evvelki dünya savaşlarına baktığımızda en bariz nedenlerden biri sermaye paylaşımı meselesiyken başkasının de Avrupa’nın güvenliği konusu olduğunu görürüz. Bu bağlamda Çin’in rakip hegemonik güç ve Rusya’nın memleketler arası askeri ve siyasal güç olarak yükselişi karşısında Ukrayna bu her iki aktör için kilit nokta olabilmektedir. Elbette Çin’in art bahçesi Tayvan’daki Batı yanlısı teşebbüsler ve yaşanan siyasal krizler de bu senaryonun bir modülü olarak görülebilir.” diye konuştu.
YENİ SOĞUK SAVAŞ VE GLOBAL GÜÇ REKABETİ…
Küresel hegemonyanın uğraşı ağırlaştıkça, jeopolitik dinamiklerle birlikte bu dinamikleri yine şekillendirecek jeoekonomik projelerin de ortaya çıktığına işaret eden Dr. Güler Kalay, “Çin’in Nesil Yol Projesi karşısında ABD-Hindistan projesi olan Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC) global rekabetin bir kesimi. Yeni Soğuk Savaş ve global güç rekabetinin yarattığı jeoekonomik konjonktürde, ‘koridor savaşlarının’ bu projelerin jeopolitik pozisyonu ve ölçeği nedeniyle global hegemonya rekabetinin bir kesimi haline geldiğini görmekteyiz.” dedi.
3. DÜNYA SAVAŞI’NIN BAŞLANGIÇ NOKTASI…
Bu bağlamda kollektif Batı’nın öncelikli amacının Rusya ve güvenlik algıları olarak görünse de asıl maksadın Çin ile ABD ortasındaki hegemonya yarış olduğuna dikkat çeken Dr. Güler Kalay, “Amerikan hegemonyasını sona erdirmesi beklenen Çin hegemonyasının yükselişi karşısında Batı sermayesi varoluşsal bir uğraş veriyor. Ukrayna Batı’nın doğuya açılan birinci kapısı münasebetiyle zayıf bir Rusya ve Çin’in çevrelenmesi senaryolarıyla desteklenen Ukrayna, bu yarışın merkezi olduğu üzere III. Dünya Savaşı olasılığında büyük ihtimalle başlangıç noktası da olacaktır.” biçiminde konuştu.
OLASI GLOBAL SAVAŞ ÖNLENEBİLİR Mİ?
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın olası 3. Dünya Savaşı telaffuzlarının mevcut konjonktürde artan rekabetin ve vekalet savaşlarının topyekûn bir global çatışmaya dönüşme riskini işaret ettiğini tabir eden Dr. Güler Kalay, “Ukrayna-Rusya savaşının artık iki taraf ortasındaki bir çatışmadan çıkıp daha fazla milletlerarası oyuncunun müdahil olduğu geniş çaplı bir savaşa dönüşmesi, muhtemel III. Dünya Savaşının merkezinin tekrar Avrupa olacağını göstermektedir. Aslında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın ‘savaş telaffuzları ciddiye alınmalıdır’ kelamının mevcut konjonktürde artan global rekabetin yönetilebilir ve yönlendirilebilir kademede olduğunu ve muhtemel global savaşın önlenebilirliği için bir ikaz niteliğinde okunması gerektiğini düşünüyorum.” dedi.