Oğuzhan Osman ALIM / HERKES DUYSUN
BURSA (İGFA) – Türkiye ve Suriye ortasında münasebetlerin rayına oturtulması için Cumhurbaşkanı Erdoğan son haftalarda kıymetli açıklamalara imza atıyor. Esad’a direkt davet yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iki ülke ortasında bağlantıya beyaz bir sayfa açmak istediği biliniyor. Suriye tarafı bu husus hakkında temkinli açıklamalar yapsa da iki ülkenin önümüzdeki periyotta daha yakın bir temas haline geçeceği öngörülüyor.
Suriye’nin kuzeyindeki YPG/PYD varlığı da doğal olarak akıllara İsrail ve ABD’nin bu yakınlaşmaya ne reaksiyon vereceğini getiriyor. ABD, şimdi iki ülkenin önemli bir adım atmamasına karşın bu yakınlaşmayı gerçek bulmadığını tabir etti. Türkiye ve Suriye bağlantılarının yine tesis edilmesi ismine daha sağlam adımlar atılması halinde ABD ve İsrail ikilisinin bu teşebbüse vereceği mümkün reaksiyonları Dış Siyaset Uzmanı Dr. Barış Adıbelli Herkes Duysun için yorumladı.
“ABD VE İSRAİL BÖLÜNMÜŞ BİR SURİYE İSTİYOR”
ABD ve İsrail’in geçmişten bugüne bölgede güçlü bir Suriye istemediğinin altını çizen Dr. Barış Adıbelli, “ABD ve İsrail bölgede her vakit küçük, modüllere ayrılmış güçsüz bir Suriye istiyordu. İsrail’in Suriye’de görünmeyen bir aktör olduğunu yıllardan beri lisana getiriyorum. İsrail şimdi 7 Ekim hücumları olmadan evvel Suriye’de operasyonlara başlamıştı. İsrail’in çatışmaları Suriye topraklarına çekmek istediği bilinen bir gerçek.” dedi.
“PYD/YPG İSRAİL VE ABD’NİN KARA GÜCÜ HALİNE GELDİ”
Suriye’deki YPG/PYD varlığının bölgede İsrail ve ABD’nin kara gücü manası taşdığını söz eden Dr. Barış Adıbelli, “İsrail, Suriye ile muhtemel bir çatışma halinde bölgeye asker kaydıramaz. Elinde hudutlu sayıda askeri gücü bulunuyor. Bu nedenle bölgedeki YPG/PYD varlığı İsrail ve ABD için değerli bir güç haline geliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı açıklamada ABD ve bilhassa İran’ın bu yakınlaşmadan rahatsız olduğunun altını çizmesi değerli bir nokta. İran’ın attığı adımlardan Rusya’nın da rahatsız olduğu biliniyor. İran, İsrail ile Suriye üzerinden vekalet savaşı yürütüyor ve bu durum da İsrail’in dikkatini Suriye’ye çekiyor. Bu bahisten Rusya da önemli rahatsızlık duyuyor.” tabirlerini kullandı.
“ESAD İLE KUCAKLAŞMAK TAHMİNEN DE EN KOLAY BAŞLIK”
Suriye’nin bölünmesine dair ortada bir plan olduğunu ve bunun yakında Esad’a sunulucağına dair argümanların olduğunu tabir eden Dr. Barış Adıbelli, “Bu plana nazaran Fırat’ın doğusunun ABD denetimindeki YPG/PYD güçlerine bırakılması kelam konusu. ABD öncülüğündeki bu plana Esad’ın da olumlu baktığı sav ediliyor. Rusya’nın da bu plana sıcak çıktığı sav ediliyor. Suriye’deki muhalefetle Esad ortasındaki ‘kan davasını’ atlamamak gerekiyor. Muhaliflerin neden muhalif olduğunu unutmamak gerekiyor. 2011 olayları öncesinde de Suriye’deki Sünni tartıdaki kümelerin Esad rejimi ile önemli sorunları vardı. Suriye’de en kolay sorun Esad ile bağları onarmak. Lakin alanda bunu gerçekliğe yansıtmak, muhalifleri bu barışa ikna etmek ise en zoru. Şayet barış içerisinde bu coğrafyada yaşama iradesini ortaya koyamazsak şu anda sıkıntılar çözülse bile bu iş ilerde bir iç savaşa tekrar evrilebilir.” formunda konuştu.
ESAD BU NOKTADAN SONRA TÜRKİYE’NİN TEKRAR “DOSTU” OLABİLİR Mİ?
Olası bir barış halinde kıymetli bir sorunun daha olduğunu tabir eden Dr Barış Adıbelli, Esad’ın bir barış halinde Türkiye’yi gerçek bir dost ya da müttefik olarak görüp görmeyeceğine dair şu tabirleri kullandı:
“İlişkilerin yine onarıldığı bir senaryoda Esad gerçek bir dost mu olacak yoksa kuzu postu giymiş bir kurt olmayacak devam mı edecek? Esad’ın barış olması halinde intikam arayan bir kimliğe mi bürüneceği yoksa Türkiye ile alakaların ciddiyetini kavramış bir önder mi olacağı çok değerli bir husus. Lakin yıllardan beri yaşanan kriz ve acı deneyimler ışığında Esad’ın Türkiye’nin gerçek bir dostu olacağını düşünmek epeyce sıkıntı. Esad ile münasebetleri yine kurarken devletimizin dikkatli ve hassas davranması gerektiğini tekrar hatırlatmış olalım.”