İSTANBUL (İGFA) – Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Lisan ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar, 22 Ekim Dünya Kekemelik Farkındalık Günü nedeniyle, okula yeni başlayan çocuklarda sıkça görülen lisan ve konuşma bozukluklarını kıymetlendirdi.
Okul çağındaki çocuklarda en sık görülen lisan ve konuşma bozukluklarının konuşma sesi bozuklukları, akıcılık bozuklukları ve ses bozuklukları olduğunu tabir eden Hazel Ezgi Dündar, “Konuşma sesi bozuklukları çoğunlukla kimi sesleri yanlış üretme örneğin ‘araba’ yerine ‘ayaba’ deme haline görünür. Bazen de sesleri lisanın kurallarına uygun halde üretememe, yer değiştirme, ses/hece ekleme ve çıkartma ya da konuşma seslerine dair farkındalığa sahip olmama biçiminde kendini gösterebilir. Akıcılık bozuklukları ise duraklamalar, tekrarlar ve uzatmalar biçiminde görülebilir. Çocuklarda ses bozukluğu olduğu ise sesinde kısıklık, tizlik, nefeslilik ve sesini zorlanarak çıkartma durumları gözlemlendiğinde düşünülebilir.” dedi.
SOSYAL ORTAMLARDA DAHA UTANGAÇ KALABİLİYORLAR
Dil ve konuşma bozukluklarının çocukların hem toplumsal hem de akademik gelişimlerini direkt etkileyebildiğini lisana getiren Hazel Ezgi Dündar, “Sosyal olarak, bu çocuklar kendilerini hakikat ve anlaşılır bir biçimde söz edemedikleri için akranlarıyla irtibat kurmakta zorluk yaşayabilirler. Bu, onların arkadaş edinmesini ve küme oyunlarına katılmasını zorlaştırabilir, hatta özgüven eksikliğine ve içe kapanıklığa neden olabilir. Örneğin, anlaşılırlığı düşük olan, kekemelik yahut ses bozukluğu olan bir çocuk, sınıf içinde konuşmaktan çekinebilir, bu da onların toplumsal ortamlarda daha utangaç kalmalarına yol açabilir.” diye konuştu.
Akademik açıdan, lisan ve konuşma marifetlerinin okuma, yazma, dinleme ve manaya üzere akademik yeteneklerin temelini oluşturduğunu kaydeden Hazel Ezgi Dündar, “Konuşma bozukluğu olan çocuklar lisan marifetleri akranları ile eş düzeyde gelişmediğinde akademik muvaffakiyetleri da olumsuz etkilenebilir.” dedi. Dündar, okuma sorunlarının, çocukların okuma suratında, doğruluğunda ve manaya hünerlerinde yaşıtlarına nazaran gerilik göstermesi ile tanımlandığını da kaydetti.
ERKEN YAŞLARDAKİ OKUMA SORUNLARININ İLERİYE DÖNÜK TESİRLERİ NELER OLABİLİR?
Okuma ve okuduğunu manaya zahmetleri erken yaşta fark edilip müdahale edilmezse, çocuğun eğitim hayatı boyunca ve sonrasında önemli meselelere yol açabildiğini de tabir eden Hazel Ezgi Dündar, bu hususta ebeveynlerin neler yapılabileceği konusunda da bilgiler verdi.
Ebeveynlerin, çocukların lisan ve okuma marifetlerini geliştirmek için meskende çeşitli stratejiler uygulayabileceğini de söyleyen Hazel Ezgi Dündar, “Öncelikle, çocukla konuşmaya ve ona kitap okumaya vakit ayırmak çok kıymetlidir. Kitap okuma alışkanlığını küçük yaşlarda kazandırmak, çocuğun söz dağarcığını genişletir ve lisan marifetlerini geliştirir. Bunun yanında, günlük konuşma pratiği için ebeveynler çocuklarıyla her gün çokça sohbet etmeli, onları sözleri hakikat kullanmaya teşvik etmeli ve konuşmalarına müspet geri bildirim vermelidir. Harflerle, sözlerle yahut seslerle ilgili oyunlar oynayarak çocuğun lisan ve okuma hünerlerini eğlenceli bir formda geliştirmek mümkündür. Çocuklar okuma yahut konuşma kusurları yaptığında ebeveynler sabırlı olmalı ve onları düzeltici, motive edici biçimde yönlendirmelidir.” dedi.
Dil ve konuşma açısından takviyeye gereksinimi olduğuna karar verilen çocukların fonolojik farkındalık marifetleri, lisan ve söz dağarcığı gelişimini oyun temelli yaklaşımlar yardımıyla desteklenebildiğini kaydeden Dündar, çocukların daha güçlü bir lisan temeli oluşturarak akademik muvaffakiyetlerini artırmalarına ve duygusal gelişimlerini sağlıklı ilerletmelerini dayanaklar.” halinde kelamlarını tamamladı