ANKARA (İGFA) – 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi’ne ait TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda sunum yapan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ayrıntılı açıklamalarda bulundu.
Bütçe masraflarının 2023’te 6 trilyon 588 milyar lira, bütçe gelirlerinin 5 trilyon 208 milyar lira, bütçe açığının 1 trilyon 380 milyar lira ve faiz dışı açığın 706 milyar lira olduğunu söyleyen Yılmaz, bütçe açığının GSYH’ye oranının yüzde 5,2 olduğunu belirtti. Yılmaz, 2022’ye nazaran 2023 yılında bütçe açığının yükselmesinde 960 milyar liralık sarsıntı harcamalarının tesirli olduğunu aktararak sarsıntı harcamaları hariç bütçe açığının GSYH’ye oranının yüzde 1,6 olarak gerçekleştiğini söz etti.
Harcamaları ayrıntılandıran Yılmaz, “Yüzde 49,1’inin cari transferler ve sermaye transferlerinden, yüzde 22,9’unun işçi masrafları ve toplumsal güvenlik devlet primi masraflarından, yüzde 10,2’sinin faiz masraflarından, yüzde 8,3’ünün sermaye masraflarından, yüzde 6,9’unun mal ve hizmet alım masraflarından, yüzde 2,6’sının borç verme masraflarından oluştuğu görülmektedir.” dedi.
2024’te merkezi idare bütçe masraflarının 11 trilyon 213 milyar lira, merkezi idare bütçe gelirlerinin 9 trilyon 65 milyar lira, bütçe açığının 2 trilyon 148 milyar lira, faiz dışı açığın 851 milyar lira olarak gerçekleşmesini kestirim ettiklerini kaydeden Yılmaz, 2024 yıl sonu bütçe açığının ulusal gelire oranını ise yüzde 4,9 olarak öngördüklerini söyledi.
Bütçe masraflarının dağılımına ait Yılmaz, 2024’te işçi masraflarının 2 trilyon 678 milyar lira, toplumsal güvenlik kurumlarına devlet primi masraflarının 333 milyar lira, mal ve hizmet alım masraflarının 773 milyar lira, cari transferlerin 4 trilyon 11 milyar lira, sermaye masraflarının 1 trilyon 93 milyar lira, sermaye transferlerinin 724 milyar lira, borç verme masraflarının 303 milyar lira, faiz masraflarının 1 trilyon 298 milyar lira olmak üzere bütçe masraflarının başlangıç ödeneğine nazaran 124,1 milyar lira artışla toplam 11 trilyon 213,1 milyar lira olarak gerçekleşmesini beklediklerini söz etti.
2024 yılında vergi gelirlerinin yaklaşık 7 trilyon 605 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise yaklaşık 1 trilyon 459 milyar lira olacağını öngördüklerini anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:
“2025 yılı Merkezi İdare Bütçesinde bütçe masraflarının 14 trilyon 731 milyar lira, bütçe gelirlerinin ise 12 trilyon 800 milyar lira olacağını öngörmekteyiz. Hükümetlerimiz periyodunda bir taraftan mali disipline kararlılıkla devam ederken, başka taraftan da bütçeyi faiz bütçesi olmaktan çıkararak hizmet bütçesi haline getirdik. 2002 yılında ulusal gelire oranla yüzde 14,3 olan faiz masraflarını epey düşük düzeylere indirdik. Hakikaten, 2025 yılı bütçesinde faiz masraflarının yüzde 3,2 düzeyinde olmasını öngörmekteyiz. Bütçeden 2023’te zelzelelerin yol açtığı hasarların bertaraf edilmesi hedefiyle 960 milyar lira harcama gerçekleştirdik. 2024 yılında 1 trilyon 28 milyar lira fiyatında zelzele harcaması yapılacağını öngördük. 2025 yılı bütçemizde afet risklerinin azaltılması, sarsıntıların yol açtığı hasarların hızla giderilmesi ve zelzele bölgesinde yaşayan vatandaşlarımızın gereksinimleri ve sarsıntıya güçlü kentlerin inşası için toplam 584 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Devletimiz tüm yetkilileri ve kurumlarıyla, sarsıntı bölgesindeki hayatın hızla olağana dönmesi için çalışmalarına aralıksız bir halde devam etmektedir.”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2025 yılı bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya nazaran dağılımını ise “Personel masrafları için toplam 3 trilyon 911 milyar lira, mal ve hizmet alım masrafları 1 trilyon 24 milyar lira, cari transferler 5 trilyon 813 milyar lira, sermaye masrafları 1 trilyon 102 milyar lira, sermaye transferleri 338 milyar lira, borç verme sarfiyatları 306 milyar lira, yedek ödenekler 287 milyar lira, faiz sarfiyatları ise 1 trilyon 950 milyar liradır.” diyerek aktardı.
2025 yılında merkezi idare bütçe gelirlerinin 2024’te gerçekleşme iddialarına nazaran yüzde 41,2 artışla 12 trilyon 800 milyar liraya, vergi gelirlerinin ise yüzde 46,5 oranında artarak 11 trilyon 139 milyar liraya ulaşacağını kestirim ettiklerini belirten Yılmaz, bütçe gelirlerinin alt kalemlerinin dağılımına ait, “Gelir vergisi 2 trilyon 130 milyar lira, kurumlar vergisi 1 trilyon 637 milyar lira, katma bedel vergisi 3 trilyon 599 milyar lira, özel tüketim vergisi 2 trilyon 121 milyar lira, öteki vergi gelirleri 1 trilyon 652 milyar lira, vergi dışı gelirlerin 1 trilyon 662 milyar liradır.” değerlendirmesini yaptı.