İSTANBUL (İGFA) – Üsküdar Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdür Yardımcısı Dr. Güler Kalay, Türkiye ve Suriye ilgileri ile her iki ülkede gerçekleşen aksiyonları kıymetlendirdi.
Liderlerin görüşmesi iki ülke ortasındaki alakaların olağanlaşması için kıymetli bir adım olduğunu kaydeden Dr. Kalay, 28 Haziran 2024 tarihinde Türkiye ve Suriye başkanlarının gerçekleştirdikleri görüşmenin, iki ülke ortasındaki ilgilerin olağanlaşması için değerli bir adım olduğunu belirtti.
Karşılıklı diplomatik münasebetlerin yine kurulması tarafında her iki önder de olumlu açıklamalarda bulunduklarını belirten Dr. Kalay, “Uluslararası ilişkilerdeki yeni gerginliklerin artması, yeni bir dünya savaşı telaffuzları, ittifakların sertleşmesi, memleketler arası iktisatta rekabetin sertleşmesi karşısında Türkiye ile Suriye ilgilerinin olağanlaşma sürecine girmesi satranç tahtasında değerli bir ataktır kuşkusuz” diye konuştu.
TÜRKİYE SON YILLARDA ETRAFINDAKİ SICAK ÇATIŞMALARIN DÖNÜŞTÜRÜLEBİLMESİ İÇİN ETKİN BİR DIŞ SİYASET İZLİYOR
Türkiye’nin, son yıllarda etrafındaki sıcak çatışmaların dönüştürülebilmesi için faal bir dış siyaset izlediğini vurgulayan Dr. Güler Kalay, “İsrail-Filistin çatışmasının giderek bölgesel genişlemesi karşısında da Ankara, İsrail’e karşı net halini ortaya koymasıyla İsrail-Türkiye bağları gergin bir süreçten geçiyor. Öbür yandan memleketler arası ticaret yollarındaki keskin rekabet, yeni ticaret koridorları üzerinde alternatif projelere, Türkiye – Irak ortasında görüşülen Kalkınma Koridoru projesi de eklenmiştir. Memleketler arası bağlantılarda ekonomi-politiğin tesiri bağlamında Türkiye, etkin bir oyuncu olarak dikkat çekmektedir. Bilindiği üzere Ermenistan-Türkiye münasebetlerinde de dikkat çeken bir yumuşama kelam konusu ve Güney Kafkasya için çok değerli bir proje olan Zengezur Koridoru (Syunik Bölgesi) Türkiye’nin gerek politik gerek ekonomik-ticari gücünü arttıracak bir proje olmakla birlikte bölgenin ekonomik kalkınmasına da kıymetli katkıları olması beklenen bir projedir.” diye anlattı.
PROVOKATİF TEŞEBBÜSLER, ŞAŞIRTAN DEĞİL
Dr. Güler Kalay, konuyla ilgili görüşlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Moskova ziyaret sonrası III. Dünya Savaşı mümkünlüğünün ciddiyeti üzerinde durulması istikametindeki açıklamaları, Ankara’nın BRICS’te yer alma dileğini yine lisana getirmesi, Erdoğan-Putin görüşmesinin planlanması ve en değerlisi de iki önderin Suriye sorununda birlikte adım atıyor olmaları kuşkusuz Batı ittifakı ve elbette İsrail için istenen bir durum değildir. Ankara’nın dikkat çeken dış siyasetteki artan dinamizmi ve tesiri, oyun kurucular açısından kimi vakit istenmeyen adımlar olarak nitelendirilmektedir. Bu durumda Ankara’nın kendi iç sorunlarına odaklanmasını gerektirecek provokatif teşebbüsler, şaşırtan değildir. İnsanın siyasal tarihinde böylesine hassas günlerde devletlerin en zayıf istikametlerini ortaya çıkarmak ve kendi içlerine dönerek dış siyasetteki dinamizmlerini kırmak yeni bir oyun değildir.”
Rusya-Çin-İran ittifakının güçlenmesi, Türkiye’nin NATO üyesi olmasına karşın dış siyasetini kendi ulusal çıkarlarını gözeterek yürütmesi, Suriye probleminde Rusya ile yakın irtibat halinde olmasının Anglo-Sakson ve Amerika’nın Orta Doğu’daki ittifakı İsrail için kabul edilmesi sıkıntı bir durum olduğunu da vurgulayan Dr. Güler Kalay, “Ankara-Şam ilgilerinin olağanlaşması PKK/PYD’nin aleyhine bir gelişmedir. PKK/PYD Amerika’nın bölgedeki siyasetini şekillendirebilmesi için takviye verdiği örgütlerdir ve burada kurulması planlanan bir kukla devlet planı bu örgütler olmadan gerçekleştirilmesi çok mümkün değildir. Suriye-Türkiye bağlantılarının olağanlaşması, diplomatik bağlantıların yine kurulmasıyla PKK/PYD örgütleri için varoluşsal bir tehdit yaratacaktır. Bu durumda gerek İsrail gerekse Amerikan hegemonyasını bölgede zayıflatacak bir durum ortaya çıkacaktır.” dedi.
KAYSERİ VE SURİYE’DEKİ EŞZAMANLI HAREKETLER NASIL OKUNMALI?
“Suriye ve Türkiye başkanlarının ölçülü görüşmesinin üzerinden şimdi birkaç gün geçmişken evvel Kayseri’de başlayan ve akabinde Suriye’de başlayan birbirinden bağımsız olduğunu düşündüğüm fakat benzerlik ve eş zamanlılıklarıyla dikkat çeken hareketleri bu çerçevede okumak gerektiği niyetindeyim.” diyen Dr. Güler Kalay, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kayseri’deki olayın çıkış noktasına baktığımızda Türkiye toplumunda mültecilerin sistemsiz gelişi ve uzun yılardır gerek ekonomik gerek toplumsal entegrasyondaki sıkıntılar; başka yandan ülkenin içinde bulunduğu ekonomik kasvetler, hane halkının nominal gelirinin her geçen gün daha da düşmesi biriken öfkenin akacak bir mecra aradığının en somut örneklerinden biri diyebiliriz. Böylesi bir atmosferde toplumun Suriye aykırılığında provoke edilmesi çok sıkıntı değildir. Kayseri’deki çocuğa yönelik akın, benzerlerinin yalnızca biridir ve birinci olmadığı da bilinmekte; lakin toplumun neden artık bu türlü tepki verdiğinin yanıtı memleketler arası siyasal konjonktürle temaslıdır. Suriye’deki Türklere taarruz da tekrar birebir konjonktürdeki bir diğer atılımdır.”