BURSA (İGFA) – Türkiye, NATO’daki yükümlülüklerini sürdürürken global tesirini artırmak ve Batı dışındaki ülkelerle yeni bağlar kurmak maksadıyla BRICS’e katılmayı talep etti. Bu atak, Türkiye’nin son yıllarda izlediği çok kutuplu dış siyaset stratejisinin değerli bir yansıması olarak dikkat çekiyor.
BRICS NEDİR?
BRICS, dünya iktisadında kıymetli bir yer tutan beş gelişmekte olan ülkenin oluşturduğu bir küme. 2006 yılında Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in bir ortaya gelmesiyle BRIC olarak kurulan küme, 2011 yılında Güney Afrika’nın iştirakiyle BRICS ismini aldı. Küme, dünya nüfusunun %41’ini, global ekonomik üretimin %25’ini ve dünya ticaretinin %20’sini temsil ediyor. BRICS ülkeleri, Batı’nın hegemonyasına karşı alternatif bir ekonomik ve siyasi güç merkezi olarak görülüyor ve bilhassa IMF ve Dünya Bankası üzere milletlerarası kuruluşların mevcut yapısını sorguluyor.
TÜRKİYE’NİN BRICS’E YÖNELİMİ
Türkiye’nin BRICS’e iştirak başvurusu, Avrupa Birliği’ne üyelik sürecindeki tıkanıklık ve NATO müttefikleri ile yaşanan tansiyonların bir sonucu olarak bedellendiriliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin hem Doğu hem de Batı ile birebir anda alakalarını güçlendirmesi gerektiğini tekraren vurgulamıştı. Bu bağlamda BRICS’e katılma isteği, Türkiye’nin global arenada daha bağımsız ve çok taraflı bir rol üstlenme dileğini yansıtıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2018’de Güney Afrika’da düzenlenen BRICS tepesine katılmış ve burada yaptığı konuşmada, Türkiye’nin bu çeşit çok taraflı platformlarda yer almasının değerine değinmişti. Erdoğan, Türkiye’nin Batı ile bağlarını koruyarak, Doğu ile de güçlü münasebetler kurmasının ülkenin stratejik çıkarları açısından kritik olduğunu belirtmişti.
NATO VE BRICS ORTASINDA TÜRKİYE
Türkiye’nin BRICS’e yönelimi, NATO içindeki birtakım müttefikleriyle yaşanan uyuşmazlıkların gölgesinde gerçekleşiyor. Bilhassa Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesi sonrasında, Türkiye’nin Rusya ile sürdürdüğü bağlar NATO’da tartışma konusu olmuştu. Lakin Türkiye, BRICS üyeliğiyle Batı’dan büsbütün kopmak üzere bir niyet taşımıyor. Bilakis, bu atakla Doğu ve Batı ortasındaki bağlarını dengelemeyi ve çeşitlendirmeyi hedefliyor.
BRICS, Türkiye’ye IMF ve Dünya Bankası üzere Batı’nın hâkim olduğu memleketler arası finans kuruluşlarına alternatif arayışında yeni fırsatlar sunabilir. Bu üyelik, Türkiye’nin Çin ve Rusya ile ekonomik iş birliğini artırmasına ve global ekonomik sistemde farklı yaklaşımlar geliştirmesine imkan tanıyabilir.
BRICS ÜYELİĞİNİN TÜRKİYE İÇİN ANLAMI
Türkiye’nin BRICS’e iştiraki, ülkenin global ekonomik ve siyasi arenada daha bağımsız bir aktör olarak pozisyonlanma isteğinin bir modülü olarak görülebilir. Bu adım, Türkiye’nin çok kutuplu dünya sisteminde hem Doğu hem de Batı ile istikrarlı ilgiler geliştirme stratejisinin kıymetli bir ögesi olarak karşımıza çıkıyor. BRICS üyeliği, Türkiye’ye sadece ekonomik iş birliği fırsatları sunmakla kalmayacak, birebir vakitte global nüfuzunu artırma yolunda yeni bir platform sağlayacak.
“TÜRKİYE’NİN STRATEJİK POZİSYONU GÜÇLENİYOR”
Uluslararası İlgiler Uzmanları, Türkiye’nin BRICS’e iştirak başvurusunu değerlendirirken, Türkiye’nin BRICS’e katılma atılımının, ülkenin çok istikametli dış siyaset stratejisinin bir uzantısı olduğunu belirtiyor. Batı ile olan bağlantılarda yaşanan iniş çıkışlar ve Avrupa Birliği ile üyelik sürecinde kaydedilen ilerlemenin hudutlu kalmasının, Türkiye’yi alternatif global işbirliği arayışına ittiğini kaydeden uzmanlar, BRICS üyeliğinin Türkiye’ye bilhassa ekonomik alanda yeni fırsatlar sunabileceğini ve Türkiye’nin Avrupa ile Asya ortasında bir köprü olarak stratejik ehemmiyetini pekiştirebilieceğini tabir ediyor. Uzmanlar ayrıcabu sürecin NATO ile olan alakalarda yeni tartışmalara da yol açabileceğinin altını çiziyor.